آرکتایپ برند چیست ؟
آرکتایپ برند چیه ؟ اگه بخوایم تو یه جمله جواب این سوال رو بدیم، برمبنای تعریف کارل گوستاو یونگ روانشناس سوئیسی میگیم:
” آرکتایپ بازتابی از الگوی اندیشه، تصویر، نماد و …. است که در روح و روان فرد تعریف شده و میشه. “
شاید برای شما هم پیش اومده باشه که عاشق یه برند شده و به یکی از طرفدارای اون تبدیل شده باشین. به نظرتون چی ما رو به سمت اون برند جذب می کنه؟ جواب آرکتایپ برند ( Archetypes ) هستش. با من همراه باشین تا بیشتر در مورد این موضوع باهم صحبت کنیم.
خیلی از برند ها هستن که خانوادگی از اون استقبال می کنیم و حتی بعضی وقتا نسل ها به اون وفادار می مونیم.
شاید الان به خودتون بگین چون کیفیت محصولاتشون خوبه. شاید قیمت مناسبی دارن و یا هرچیز دیگه ای که ممکنه به ذهنتون برسه. هرچند اینا درستن. ولی اون چیزی که در اصل شما رو جذب کرده آرکتایپ برند ( Archetypes ) یا شخصیت برند هستش. حالا این چیه؟ یه نوع ترفند شگفت انگیز تجاری؟
اینجا بهتون میگیم که چطور برند ها ذهنتون رو هک می کنن و یه ارتباط پایدار بین خودشون و شما ایجاد می کنن.
راستی یه مقاله کامل در رابطه با برندینگ نوشتیم که اگه دوس داشتین بخونین از همین قسمت میتونین.
۱۲ آرکی تایپ یا کهن الگوی تعریف شده :
به طور کلی ۱۲ کهن الگو یا Archetypes داریم. این الگو ها چهارچوب هایی برای ما درست کردن که با توجه به اون ها در ما احساسات مختلفی به وجود میارن. جالبه نه؟ در ادامه جالب تر هم میشه. این ۱۲ کهن الگو رو باهم مرور می کنیم :
۱: آرکتایپ قانون شکن یا یاغی ( Rebel ) :
این نوع کهن الگو دوس داره متفاوت از دیگران عمل کنه، این نوع آرکتایپ میتونه شخصیت کاریزماتیک داشته باشه، اگه آرکتایپ معصوم رو به لذت بردن از زنگ تفریح مدرسه تشبیه کنیم، میتونیم بگیم آرکتایپ یاغی میشه فرار کردن از مدرسه، آرمانش حذف ناکارآمدهاست و لحنش اصلح و تغییرِ . از بین برندهایی که آرکتایپ یاغی رو دارن میشه به برند Apple اشاره کرد.
۲: آرکتایپ جادوگر یا شعبده باز ( Magician ) :
آرکتایپ شعبده باز با صفات تاثیرگذار، کاریزماتیک و باهوش همراهه که در حقیقت رویاهارو به واقعیت تبدیل میکنه، آرمانش قدرته و لحنش اطمینان بخشِ از برندهایی که این نوع کهن الگو رو دارن میشه به برند Xbox اشاره کرد.
۳: آرکتایپ قهرمان ( The Hero ) :
این نوع آرکتایپ تمام تلاش خودش رو میکنه تا دنیای بهتری رو بوجود بیاره، آرمانش کمک کردنه و لحنش برابری. نمونه بارز برندی که این نوع آرکتایپ رو داره برند نایکیِ.
۴: آرکتایپ عاشق ( The lover ) :
آرکتایپ عاشق دوس داره در لحظه های صمیمی زندگی کنارتون باشه آرمانش اشتیاق و صمیمیتِ، لحنش هم خشنودی دیگرانِ . یکی از برندهایی که این نوع آرکتایپ رو داره برند Godiva هستش که از شما دعوت میکنه تا با هدیه دادن شکلات دوستی هاتون رو گرم تر کنید.
۵: آرکتایپ دلقک یا سرگرم کننده ( Jester ) :
آرکتایپ دلقک با خوشی زندگی میکنه و تلاش میکنه که دنیا رو روشن کنه یه شخصیت عجیب و غریب و ورای هنجارهای احتماعی داره، آرمانش لذت و خوشی و لحنش سرگرم کننده همراه با طنز و جکِ . از برندهای مطرحی که آرکتایپ سرگرم کننده دارن میشه به Fanta اشاره کرد.
۶: آرکتایپ همه پسند ( Every Man ) :
این آرکتایپ معتقده که همه افراد صرف نظر از نژاد و ملیتی که دارن با اهمیت هستن، آرمانش تعلق داشتن و وابستگیه و لحن دوستانه و صادقانه داره . از برندهایی که آرکتایپ همه پسند رو دارن میشه به Ebay اشاره کرد.
۷: آرکتایپ مراقب ( Nurturer ) :
این نوع آرکتایپ سرشار از حس همدلی و دلسوزیه و یه برند قابل اعتماد محسوب میشه آرمانش خوش طینتی و لحنش حافظ و همدل هستش. از برندهایی که این نوع آرکتایپ رو دارن میشه به برند Johnson اشاره کرد .
۸: آرکتایپ حاکم ( Ruler ) :
همه چیز تحت کنترل آرکتایپ حاکمه و درواقع این کهن الگو نماد انحصار و تجملِ. مشتریایی که از این نوع برندها خرید میکنن به طبقه خاصی از احتماع وارد میشن یه جورایی برندهایی که این نوع آرکتایپ رو دارن برندهای باکیفیت و گرونی هستن. مثل برند مرسدس بنز. آرمانشون خلق پیروزیه و لحنشون رهبری مسئولیت پذیر.
۹: آرکتایپ خالق ( Creator ) :
این نوع از آرکتایپ قوه تخیلات خیلی قویه و حس زیبایی شناسی بالایی داره، آرمانش نوآوری و لحنش منحصر بفرد صوتی و تصویریِ . از برندهایی که این نوع آرکتایپ رو دارند میشه به برند , Sony اشاره کرد.
۱۰: آرکتایپ معصوم ( The Innocent ) :
این آرکتایپ مبرا از هرگونه اشتباهی تو گذشته است و همیشه نیمه پر لیوان رو میبینه، آرمانش امنیتِ و لحنش ساده و خوشبینه، از بین برندهایی که آرکتایپ یا کهن الگوی معصوم رو دارن میشه به Coca-Cola اشاره کرد.
۱۱: آرکتایپ حکیم ( Sage ) :
برای این آرکتایپ آگاهی کلید موفقیته شاید بخاطر همین بشه گفت که شنونده خوبیه و توانایی اینو داره که بتونه پیچیدگی ها رو برای بقیه قابل فهم کنه. آرمانش عقل و هوشه و لحنش فهموندن . از برندهایی که این نوع آرکتایپ رو دارن میشه به برند Harvard University اشاره کرد.
۱۲: آرکتایپ کاوشگر ( Explorer ) :
میل زیادی برای داشتن تجربه های جدید داره، و ارزش زیادی برای استقلال قائله، آرمانش آزادیِ و لحنش Open mind بودنه . یکی از برندهایی که این نوع آرکتایپ رو داره برند Red Bull هستش.
چطور چهارچوب یه آرکتایپ برند، برند های احساس برانگیز درست می کنه؟
هرچند که برند ها معمولا کسب و کار هایی هستن که ما با اون ها روابط تعاملی یا معاملاتی داریم (به روابطی که در ازای پول به شما چیزی میدن روابط معاملاتی میگن)، اما با این وجود به بعضی از برند ها احساس نزدیکی، عشق و وفاداری داریم.
برند هایی که توی دنیا خیلی معروفن، توی سطح عمیق تری با مخاطبای خودشون ارتباط برقرار می کنن مثل Apple , Nike
خیلی از برند ها سال هاست که مهمون خونه های ما هستن بدون این که حتی به فکر جایگزینی برای اون ها باشیم. این یعنی یه ارتباط عمیق و عاطفی که داشتن اون برند برای ما یادآور خاطرات و عواطفی هستش که اون برند رو برای ما موندگار میکنه.
خب شاید به نظرتون عجیب برسه اما اگه با یه برند این چنین پیوند احساسی دارین، بدونین که برند کاملا منطبق با یه کهن الگو ساخته شده.
کهن الگو ها حاصل دهه ها تحقیق روانشناسی هستن و ریشه اون ها به اسطوره های یونانی برمی گرده.
به طور کلی اصطلاح کهن الگو یا آرکی تایپ اولین بار توسط یه روانشناس به نام کارل یونگ و همکارش کارل سیگموند مورد استفاده قرار گرفت. این دو با هم در مورد مسائل مشترکی تحقیق می کردن و از این اصطلاح و الگو ها استفاده کردن.
چطور احساسات انسانی کهن الگو ها رو به وجود آورد؟
همه ما انسان ها نیاز های اساسی داریم. کسی به ما یاد نداده که باید اون احساس نیاز رو داشته باشیم بلکه یه احتیاجه. این احساسات غریزی و بدوی هستن و ما فقط می خوایم که اون ها رو رفع کنیم.
در این قسمت خواسته های اساسی انسانی رو که هر کدوم با یکی از کهن الگو ها مطابقت دارن رو براتون ذکر کردیم :
۱: قانون شکن / میل به آزادی
۲: جادوگر / میل به قدرت
۳: قهرمان / میل به سلطه
۴: عاشق / میل به صمیمیت
۵: دلقک / میل به لذت و خوشی
۶: همه پسند / میل به متعلق بودن
۷: مراقب / میل به ارائه خدمات
۸: حاکم / میل به کنترل کردن
۹: خلاق / میل به نوآوری و خلاقیت
۱۰: معصوم / میل به ایمن موندن
۱۱: حکیم / میل به درک کردن و فهمیدن
۱۲: کاوشگر / میل به آزاد بودن و آزادی
همون طور که ما متفاوتیم، خواسته هامونم متفاوت هستش. ممکنه که خواسته اصلی من نوآوری باشه در حالی که آرزوی شما آزادی یا سلطه گری باشه. وقتی این تفاوت های رفتاری و خواسته های شخصی رو در نظر بگیریم، بیشتر درک می کنیم که چرا بعضی از شخصیت ها جذب یک برند میشن و بعضی دیگه از اون خوششون نمیاد.
کهن الگو ها یا آرکی تایپ ها استادان برانگیختن نیاز ها
Archetype ها نوعی شخصیت پردازی رفتار ها هستن و نقشه راهی رو به شما میدن که با کمک اون میتونین با دقت بیشتری به یه خواسته مشخص یا خاص متوسل بشین.
۲ دلیل اصلی برای این موضوع وجود داره که شما برند خودتون رو باید بر اساس آرکی تایپ ها انتخاب کنین.
۱: ارتباطات / در دنیای امروزی برند ها سر جزئیات ریزی مثل فواید و قیمت با هم رقابت می کنن. اگه نمی خواین برند شما فقط به یه کالا که شاید نیاز باشه شایدم نیاز نباشه، تبدیل بشه، پس بهتره که ارتباط عمیق تری با مخاطبان خودتون برقرار کنین.
۲: تمایز / وقتی حرف از تمایز میشه به نظر میرسه که این استراتژی خوبیه. ولی یادتون باشه که باید تمایز شما یه چیز برجسته و دوست داشتنی باشه. طوری که شخصیت طرف رو درگیر کنه. این طوری نه تنها منحصر به فرد هستین بلکه حسابی هم به یاد موندنی میشین.
به این دلایل کهن الگو ها به طور باور نکردنی موثر هستن
با استفاده از داستان، هنر، دین و اسطوره ها، کهن الگو ها، الگو های رفتاری جهانی رو مشخص می کنن طوری که به طور غریزی بیشترمون اون هارو درک می کنیم.
اگه به طور عمیقی در نقش هر کدوم از این archetype ها فرو برین متوجه رفتار هر کدوم میشین و می فهمین که چرا از دوستان تا خانواده آرکی تایپ متفاوتی دارین.
البته آدما به یه آرکی تایپ محدود نمیشن و ممکنه که در طول زمان عوض بشن. پس ممکنه بار ها و بار ها شاهد تغییر شخصیت ها باشین.
به طور غریزی ما این کهن الگو ها رو پیدا می کنیم و با بعضی از اون ها احساس آشنایی داریم و از بعضی از اوناهم کاملا فراری هستیم. دقیقا واسه همینه که با بعضیا دوستیم و از بعضیا کاملا فراری.
همین به برند ها کمک میکنه که توی ذهن و دل شما رسوخ کنن و همراه شما باشن. هرچند دوست ندارم از اصطلاحات عجیب غریب استفاده کنم ولی این دقیقا مثل این می مونه که ذهن شما رو به عنوان مخاطب هک کنن.
کاملا جدی باید بهتون بگم هر برندی که میخواد موفق باشه و روابط معاملاتی با مخاطبان خودش داشته باشه، باید با یکی از الگو های قدیمی کار کنه. این کار شخصیت برند اون فرد رو تشکیل میده.
Archetype ها تاریخچه غنی دارن
هرچند که نمیخوام زیاد وارد بعد تاریخی شخصیت برند بشم، اما دوست دارم یه مختصر توضیحی بدم که اگه دوست داشتین بعدا بیشتر با هم در موردش حرف بزنیم.
تاریخ نشون میده که کهن الگو ها اندازه هنر قصه گویی قدمت دارن. افلاطون (فیلسوف یونانی) وقتی در مورد اشکال شهودی به عنوان الگو های درک صحبت می کرد، ایده کهن الگو ها به ذهنش رسید. روانپزشک سوئیسی کارل یونگ هم اصطلاح کهن الگو ها رو از همین متن ها پیدا کرد. اون معتقد بود که همه ما یه ناخودآگاه جمعی داریم که تجربیات و عواطف ما رو هدایت می کنه و این طوریه که الگو های رفتاری معمولی ایجاد میشن. به عبارت دیگه، ما با یک سری غریزه، درک و الگوی رفتاری متولد میشیم و وقتی اون ها رو جایی می بینیم تشخیصشون میدیم.
کهن الگو ها ضربان قلب یه برند تجاری هستن چون معنایی رو به مشتری منتقل می کنن که باعث میشه مشتری با اون برند ارتباط برقرار کنه.
احتمالا آرکتایپ برند شما رو هم جادو کرده
شاید براتون جالب باشه بدونین که آرکتایب برند یا شخصیت برند روی خیلی چیزا مثل لباسی که می پوشین، غذایی که می خورین و حتی شخصیت داستانی یا سینمایی که دوست دارین به طور مستقیم تاثیر گذاشته.
اگه دقیق تر بهشون نگاه کنین متوجه میشین که همه این موارد با یکی از ۱۲ آرکی تایپ تعریف شده منطبق هستن.
استراتژی آرکتایپ برند فراتر از مشخصات
اگه نمی خواین توی بازار فقط به خاطر ویژگی هایی مثل قیمت از نظر تجاری شناخته بشین، پس باید توی سطح عمیق تری با مخاطبان خودتون ارتباط برقرار کنین.
چرا مدیاروت
مدیاروت راه های جذاب تر شدن و تو چشم بودن برای گوگل رو نشونتون میده، درمورد سئو و بهینه سازی وب سایتِ شما بهتون مشاوره میده، و باعث میشه با کمک سئو سایتِ خودتون رو، به صفحات اول گوگل و نتایج اول جستجو ببرید و ترافیک سایتتون هم افزایش پیدا کنه.
مدیاروت گزارش کاملی درمورد مشکلاتی که سایتتون از نظر سئویی داره بهتون ارائه میکنه؛ تا با مشاوره سئویی مدیاروت و گروه فنیِ شرکتتون مشکلات رو حل کنید.
و در قدم های بعدی برای رسیدن به اهدافتون، براتون استراتژی تدوین میکنه و به مرحله اجرا درمیاره تا بتونید هدفهاتونو دونه دونه تیک بزنید.
برند شما یه شخصیت واقعی با لحن صدای مخصوص به خودش هستش.
شاید برند های تازه وارد و کم تجربه سعی کنن دیگران رو با قیمت یا ویژگی ها جذب خودشون کنن اما فقط برند های موفق هستن که میدونن ارتباط عمیق با مشتری چقدر تاثیر گذاره.
آرکتایپ برند کیه؟ مشتری من یا برند من؟
آرکتایپ برند یا شخصیت برند شما همون نام تجاری هستش که با افتخار از اون صحبت می کنید. پس خیلی مهمه که شما با مشتریان خودتون همسو باشید.
برند های موفق سعی می کنن یک تفکر رو ایجاد کنن و بر اون اساس مخاطبان رو به خودشون جذب کنن.
مثلا شاید بار ها دیده باشین که میگن اپل فقط مخصوص افراد خاص و شیک پسند و در اصطلاح لاکچری هستش. تا به حال بهش فکر کردین که چرا؟
خب اپل توی سینما قدرت زیادی داره. فکرش رو بکنین شخصیت محبوبی مثل دواین جانسون یا تام کروز از این گوشی ها توی فیلماشون استفاده می کنن.
قهرمان داستان که اتفاقا یه آدم خفن هم هست داره از این گوشی استفاده می کنه. در نتیجه مردم دوست دارن خفن و لاکچری به نظر برسن پس محصولات برند اپل رو خریداری می کنن.
به همین سادگی اپل با قدرتی که در سینما داره این ذهنیت رو ایجاد کرده که اگه محصولات من رو داری پس تو یه آدم با کلاس و لاکچری هستی.
این در حالیه که قیمت گوشی های اون با گوشی های خیلی از برند های دیگه برابر هستش.
سخن آخر…
برای داشتن یک آرکتایپ برند خوب باید خودتون رو بشناسید. تحقیق کنید و خوب فکر کنید که شما دقیقا کی هستین. می خواین چکاری انجام بدین.
اصلا به این فکر کنین که چرا باید شما رو دوست داشته باشن؟ وقتی جواب این سوال ها رو پیدا کردین سفر شما شروع میشه.
راه پر خطری از معرفی برند تا به دل نشستن توی دل مخاطبانتون در پیش دارین. یادتون باشه آرکتایپ برند چیز جدیدی نیست و برای کسب و کار های کوچک هم خیلی خوب جواب میده.
پس همین الان شروع کنید و فقط انجامش بدین! توی این کار اگه به کمک هم نیاز داشتین روی کمک ما حساب کنین.
منبع: مدیاروت
4 دیدگاه دربارهٔ «آرکتایپ برند چیست ؟»
خیلی ممنون بابت مطالب خوبتون
ممنون بابت توجهتون
سلام
وقت بخیر
مقاله ای بسیار جامع و کامل بود
سپاسگزارم
سلام وقت بخیر
خوشحالیم که برای شما کاربردی بوده